Butle z gazem są wykorzystywane na co dzień w wielu domach i zakładach pracy. Stosuje się je między innymi w spawalnictwie, gdzie mają istotny wpływ na jakość i wydajność procesu spawania. Choć wyglądają na solidne i wytrzymałe, trzeba obchodzić się z nimi ostrożnie. Jakie zagrożenia wynikają z użytkowania butli gazowych i jak można się przed nimi ustrzec?
Kolor butli, czyli rodzaj potencjalnego zagrożenia
Ocenę zagrożenia związaną z użytkowaniem butli gazowych umożliwia kolor czaszy butli. Kolorem żółtym oznacza się butle do transportu trujących i żrących gazów, takich jak amoniak i dwutlenek siarki. Wykorzystywane są one głównie przez techników przy pracach związanych z klimatyzacją i chłodnictwem. Kolor jasnoniebieski informuje o gazach utleniających się. To na przykład gaz rozśmieszający, czyli podtlenek azotu. W butlach z czerwoną czaszą transportuje się gazy łatwopalne, takie jak wodór.
Do składowania gazów inertnych służą butle z czaszą w kolorze jasnozielonym. Do tej grupy zaliczają się niepalne gazy, takie jak gazy szlachetne, gazy do spawania w osłonie gazowej, dostępne na przykład w sklepie spawalniczym Spawaj.eu, czy technicznie sprężone powietrze. Istnieje jednak wyjątek od tej reguły – butle z azotem mają czarną czaszę. Najbardziej niebezpieczny gaz, acetylen, transportowany jest w bordowych butlach. Dwutlenek węgla składuje się z kolei w szarych pojemnikach.
Bezpieczny transport butli gazowych
Gazy w butlach klasyfikowane są jako towary niebezpieczne. Ich transport reguluje europejskie ustawodawstwo. Butle z gazami w postaci skroplonej, takimi jak propan, butan, dwutlenek węgla czy acetylen, nie powinny być przewożone w pozycji leżącej – gaz może wydostać się przez gwint zaworu i zebrać się w ilości wystarczającej do utworzenia mieszaniny wybuchowej lub duszącej. Przed uruchomieniem pojazdu należy sprawdzić, czy zawór butlowy jest mocno zakręcony. Butle gazowe na czas transportu należy trwale przymocować, aby nie przemieściły się w razie kolizji, na przykład prostopadle do osi wzdłużnej pojazdu.
Bezpieczne użytkowanie butli gazowych
Podczas korzystania z butli gazowych należy zachować szczególną ostrożność. Przed przystąpieniem do ich użytkowania trzeba sprawdzić, czy na pewno podłączana jest ta właściwa. Należy regularnie kontrolować wszystkie przewody pod kątem uszkodzeń oraz upewniać się, że wszystkie połączenia są szczelne. Butlę gazową powinno zabezpieczyć się przed przewróceniem także na stanowisku pracy. Przy dłuższych przerwach w użytkowaniu należy zamykać jej zawory. W transporcie butli na terenie zakładu najlepiej sprawdzają się specjalne wózki i stojaki, które mają zabezpieczenia zapobiegające przewróceniu się i przetoczeniu butli.